اجرای یک پروژه طراحی داخلی بدون طراح نورپردازی، همانند صرف شام تنها با نان است. نان هرچند عالی باشد، از تجربه مزه‌های بسیار جالبتری محروم می‌مانید. نورپردازیِ کارشناسانه، بعد دیگری به فضا بخشیده و موجب جان‌گیری یک پروژه طراحی داخلی می‌شود. در فرایند طراحی، اغلب از اهمیت نورپردازی داخلی کم‌بها گرفته می‌شود؛ این موضوع عمدتاً به طراحی و رنگ وسیله‌ی روشنایی و تناسب آن با کلیت زیبایی‌شناسی فضا خلاصه می‌شود. اما نورپردازی فراتر از آن عمل می‌کند، این پتانسیل را دارد که درک ما از فضای داخلی را کاملاً تغییر دهد.
طراحی نورپردازی داخلی، دمای رنگ نور و محل قرارگیری آن، همگی از جنبه‌های مهمی هستند که در کنار سایر عناصر فضا باید در نظر گرفته شوند.
اهمیت نورپردازی در طراحی داخلی
نورپردازی مناسب عمق، ارتفاع و گوشه‌های دنج ایجاد می‌کند و توجه را به چشمگیرترین بخش‌های فضای شما جلب می‌کند. این امر در مورد ایجاد تعادل میان نور و سایه و بخشیدن انرژی جدید به فضاهای داخلی است. یک معمار یا طراح داخلی ممکن است تنها به قرار دادن ردیفی از چراغ‌های سقفی توکار در نقشه‌های خود اکتفا کند، که این رویکرد نمی‌تواند حق مطلب را در مورد طراحی انجام‌شده ادا نماید. برای به حداکثر رساندن تأثیرگذاری فضای خود، همکاری با متخصصان نورپردازی که به طور هماهنگ با طراح داخلی یا معمار شما عمل کنند، ضروری است.
تأثیر نور طبیعی در طراحی داخلی
نور طبیعی یکی از عوامل حیاتی برای تمامی طراحان به شمار می‌رود. طراحان داخلی و طراحان نورپردازی همواره نحوه ورود نور طبیعی به فضاهای مورد طراحی خود را مورد بررسی قرار می‌دهند؛ چرا که این عامل بر جانمایی تمامی عناصر فضا تأثیر می‌گذارد. نور طبیعی به همان اندازه نور مصنوعی حائز اهمیت است. در فضایی نشیمن با وسعت زیاد شیشه، نور طبیعی به وفور وارد فضا شده و حس روشنایی و باز بودن را القا می‌کند. در چنین فضایی، طراحان به چگونگی مدیریت نور مصنوعی می‌اندیشند و گزینه‌های متنوعی را برای ساعات مختلف روز در نظر می‌گیرند. بدیهی است که نور یک بعدازظهر ابری در لندن، کاملاً متفاوت از نور یک صبح آفتابی در دبی است و هر کدام نیازمند رویکردی مجزا در زمینه نورپردازی هستند.
تأثیر نور مصنوعی در طراحی داخلی
نور مصنوعی موجب تحریک بصری می‌شود، ما همواره به روشن‌ترین نقطه در یک فضا جذب می‌شویم، بنابراین از نور مصنوعی برای برجسته‌سازی عناصر خاص در فضا استفاده می‌کنیم. در آشپزخانه، این عناصر می‌توانند شامل گل‌هایی باشند که روی جزیره آشپزخانه یا میز غذاخوری قرار گرفته‌اند. همچنین برای گسترش دادنِ حس بصریِ فضا، بر لبه‌های اتاق تأکید می‌گذاریم. ممکن است با استفاده از نورپردازی محیطی، نور ملایمی را بر سطوح عمودی مانند کابینت‌ها بتابانیم که سبب بازتاب نور از این سطوح خواهد شد.
نقش‌آفرینی نورپردازی معماری در کنار نور طبیعی
حتی در فضاهایی که از نور طبیعی بهره‌مند هستند، نورپردازی معماری همچنان نقشی اساسی ایفا می‌کند. از این نوع نورپردازی می‌توان برای روشن کردن نقاط تاریک قفسه‌ها، درخشش بخشیدن به بخش‌های خاص مورد استفاده و برجسته کردن آثار هنری استفاده کرد. خطوط نوری باریک LED گرما و درخشش را به قسمت‌های چوبی و عناصر کلیدی در فضای شما می‌بخشند و ممکن است در کنار نور طبیعی برای ایجاد تمرکز و لطافت به کار روند. راه‌حل کلیدی، مدیریت گزینه‌های نورپردازی برای ساعات مختلف روز با استفاده ترکیبی از نور طبیعی و نور مصنوعی است.
نقش نورپردازی تزئینی در طراحی داخلی
نورپردازی تزئینی مانند یک پاندانت (چراغ آویز) نمایشی، چراغ دیواری جذاب یا یک چراغ خاص، فراتر از افزودن اشیاء زیبا به فضا عمل می‌کند. ممکن است نگاه ما به یک پاندانت بزرگ و دلنشین بالای میز جلب شود، اما در واقع وجود چند چراغ سقفی توکار در طرفین آن است که کیفیت نور را به طور چشمگیری ارتقاء می‌بخشد. نورپردازی تزئینی اهمیت دارد، اما یک طراح نورپردازی حرفه‌ای آن را با نورپردازی معماری ترکیب می‌کند تا به بهترین نتایج دست یابد. برای ایجاد فضایی دنج در اواخر بعدازظهر، ممکن است تنها نورپردازی تزئینی را برای تماشای تلویزیون، مطالعه کتاب زیر چراغی زیبا یا لذت بردن از نوشیدنی پیش از شام روشن کنید. در زمان‌های دیگر، به ترکیبی کامل‌تر از نورها نیاز خواهید داشت.
نورپردازی معماری در طراحی داخلی
نورپردازی معماری مجموعه‌ای از چراغ‌های پنهان‌شده در دل معماری یا سازه‌های چوبی را در بر می‌گیرد. چراغ‌های سقفی توکار، چراغ‌های دیواری با تابش رو به بالا، نوارهای LED، چراغ‌های وال واشر و غیره، ابزارهایی در جعبه‌ابزار ما برای خلق فضایی جالب هستند و معمولاً در میان عناصر معماری پنهان می‌گردند. از این نوع نورپردازی برای برجسته‌سازی متریال‌ها و تأمین نور کلی فضا استفاده می‌شود. هنگامی که نورپردازی معماری در سازه‌های چوبی مانند قفسه‌ها، کابینت‌ها یا حفره‌های تزئینی معماری ادغام می‌شود، عمق، نقاط کانونی و لایه‌هایی از نور را در سراسر فضا ایجاد می‌کند.
در یک خانه قدیمی، ممکن است گچ‌بری‌های جذابی وجود داشته باشد که بتوان با نورپردازی معماری آن‌ها را برجسته کرد، یا ستون‌های خاصی که از پایین نورپردازی شوند. نورپردازی معماری برای هدایت نگاه افراد در امتداد فضا به سمت اتاق مجاور، راهرو یا راه‌پله نیز کاربردی است. قرار دادن چند چراغ با تابش رو به بالا در نزدیکی ورودی یا در لبه‌های پنجره می‌تواند منظره‌ی بیرون را قاب‌بندی کند. همچنین می‌توانید از نورپردازی معماری در فضای بیرونی استفاده کنید. چراغ‌های میخ‌مانند، نور جدیدی بر روی درختان می‌تابانند و چراغ‌های با تابش رو به بالا می‌توانند جلوه‌ای تازه به دیوار با بافت خاص ببخشند. این نورهای معماری بیرونی، از داخل، نگاه افراد را به فراتر از شیشه‌ی فضای نشیمن جلب می‌کنند و عمق می‌بخشند.
کیفیت نور مورد نیاز برای پروژه‌ی طراحی داخلی شما
امروزه از چراغ‌های LED استفاده می‌شود، اما کیفیت تک تک این چراغ‌ها تأثیر بسزایی بر فضا می‌گذارد. ما همواره به کیفیت دمای رنگ و ثبات رنگ اهمیت می‌دهیم. از نظر ما، یک چراغ باکیفیت که دارای شاخص‌بازده‌رنگ (CRI) بالاتر از ۹۰ باشد، طبیعی‌ترین نور را ارائه خواهد داد. CRI عددی است که نشان می‌دهد نور چقدر به‌خوبی رنگ واقعی شیء مورد نظر شما را بازتولید می‌کند. رنگ‌های قرمز، آبی تیره و سبز تیره زمانی که با نوری با CRI بالا برجسته شوند، بسیار واقعی‌تر به نظر می‌رسند.
اهمیت دمای رنگ نور در طراحی داخلی
اگر از چند چراغ سقفی توکار در فضایی استفاده می‌کنید، به خصوص با دیوارهای سفید یا خنثی، به ثبات دمای رنگ برای تمام چراغ‌ها نیاز دارید. این مقدار بر حسب کلوین اندازه‌گیری می‌شود. نورپردازی معماری می‌تواند رنگ کمی سردتر – ۲۷۰۰ کلوین – داشته باشد و وسایل تزئینی مانند چراغ‌های رومیزی، چراغ‌های دیواری و آویزها با رنگ گرم‌تر – ۲۴۰۰ کلوین – بهتر کار می‌کنند. وظیفه ما ایجاد هماهنگی است. ممکن است از چراغ‌های سقفی و چراغ‌های با تابش رو به بالا با دمای رنگ ۲۷۰۰ کلوین استفاده کنید و نورپردازی تزئینی خود را روی ۲۴۰۰ کلوین تنظیم نمایید. سپس نوارهای LED داخل سازه‌های چوبی می‌توانند گرما (رنگ) مشابهی با نورپردازی تزئینی شما داشته باشند.
نورپردازی داخلی چگونه می‌تواند فضا را متحول سازد؟
تاثیر بر حس فضا
- اندازه: اندازه یک فضا تحت تاثیر هر دوی نورپردازی طبیعی و مصنوعی قرار می‌گیرد. اتاق‌های پرنور و روشن، بزرگ‌تر و دلبازتر به نظر می‌رسند، در حالی که اتاق‌های تاریک، کوچک‌تر و گرفته‌تر احساس می‌شوند.
- فضاسازی: طراحی نورپردازی داخلی، فضای کلی و لحن یک اتاق را تعریف می‌کند. طیف وسیعی از دماهای رنگ برای انتخاب وجود دارد که متناسب با عملکرد و هدف فضا است. به عنوان مثال، در دفاتر و فضاهای کاری برای افزایش بهره‌وری، ترجیحاً از نور سفید سرد استفاده می‌شود، در حالی که اتاق‌های خواب و نشیمن به رنگ سفید گرم نیاز دارند تا فضایی دنج و راحت ایجاد شود.
- سایه: سایه‌ها و انعکاس‌های ایجاد شده توسط سیستم نورپردازی، بافت‌ها، رنگ‌ها و تغییرات دیوارها، مبلمان و سایر عناصر را تعریف می‌کنند. توجه ویژه باید به این جنبه معطوف شود تا سایه‌ها با عملکرد اتاق مغایرت نداشته باشند.
تاکیدی بر عناصر کلیدی
طراحی نورپردازی داخلی خلاقانه و ماهرانه به برجسته‌سازی و تاکید بر عناصر خاص یک اتاق یا جلب توجه به نقطه‌ی کانونی فضا کمک می‌کند – این نقطه‌ی کانونی می‌تواند یک قطعه مبلمان، یک اثر هنری یا خود وسیله‌ی روشنایی باشد!
سخن آخر
نورپردازی به همان اندازه که سایر عناصر طراحی اهمیت دارند، در طراحی داخلی نقش‌آفرین است. نورپردازی مناسب قادر است فضا را متحول سازد. ما از نور و سایه برای ایجاد فضایی راحت و در عین حال نمایشی و تاثیرگذار استفاده می‌کنیم. مهارت ما در تلفیق هنرمندانه انواع نورپردازی نهفته است: چراغ‌های سقفی توکار، چراغ‌های دیواری، چراغ‌های ایستاده، چراغ‌های مخفی، چراغ‌های تاکیدی، نورپردازی یکپارچه معماری، آویزها و لامپ‌ها. این طیف وسیع از منابع نورپردازی، عمق و جذابیت چشمگیری به هر فضایی می‌بخشند. ما با به‌کارگیری استراتژی‌های متناسب برای راه‌حل‌های متنوع، به ایده‌آل‌ترین طراحی نورپردازی معماری دست می‌یابیم.
